Çocukluk çağı obezitesi, tüm dünyada giderek artıyor ve bildiklerimizi gözden geçirmemizi gerekli kılıyor. ABD’de okul öncesi çağdaki çocukların yaklaşık %23’ü kilolu veya obez ve bu oran düşük gelirli ailelerde %30’a kadar çıkıyor. Yapılan yeni araştırmalar, gıda çeşitliliği artan çocukların, kilo vermek bir yana daha da fazla kilo alabileceğini gösteriyor.
Daha çeşitli ve sağlıklı gıdalar yemek yetişkinlerde kilo kontrolü üzerinde etki sağlayabiliyor. Bu etki, çok uzun süreli olmamakla beraber en azından kısa vadede kilo verilmesine yardımcı olabiliyor. ABD’de yapılan yeni bir çalışmada, gıda çeşitliliği artırılan çocuk ve gençlerde aynı etkiyi yapmayabileceği ve hatta kilolu olma riskini artırabileceği öne sürüldü.
Çalışmanın yazarı Michigan Üniversitesi Tıp Fakultesi Pediatri Bölümü’nden Dr. Julie Lumeng: “ABD’deki okul öncesi çağındaki çocuklar arasında diyet farklılığı ve çeşitliliğinin, vücut kitle indeksi ile ilişkili olmadığını saptadık” dedi.
Vücut Kitle İndeksi (VKİ), kilo ve boy ölçümlerine dayalı olarak kişinin vücut yağının tahmini bir değerlendirmesi. Çocuklarda yaş ve cinsiyet de bu hesaplamada rol oynar. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne göre bir kişinin VKİ değeri ne kadar yüksek ise o kişide yağ oranı da o kadar yüksektir.
Araştırmanın başında, Lumeng ve ekibi, gıdalarda, özellikle de sağlıklı yiyeceklerde daha fazla çeşitliliğin VKİ skorlarında iyileşmeye yol açacağını düşünmüş. Bununla beraber, her yıl daha fazla yiyecek farklılığı, sağlıklı gıda çeşitliliği ve diyet çeşitliliğine öncelik verilen çocukların VKİ değerlerindeki yıllık artışların önüne geçilemediği ortaya çıkmış.
İncelenen çocuklardaki yıllık VKİ değişiminin küçük, ancak beklenmedik bir durum olduğu, en azından iyiye doğru bir değişim beklentisinin dahi gerçekleşmediğinin vurgulandığı araştırmada, bu sonucun mantığa aykırı olduğu ve diyet kılavuzlarında herhangi bir değişiklik yapmak için henüz çok erken olduğu belirtildi.
Çalışmanın yalnızca yiyecek çeşitliliği ile VKİ arasındaki ilişkiyi görmek için tasarlandığı, neden – sonuç ilişkisinin başka çalışmalarla ele alınması gerektiğini vurgulayan Dr. Lumeng, çocuk ve gençlerdeki obezitenin yaygınlığı ve konuyla ilgili çalışma eksikliği nedeniyle diyet çeşitliliğin etkisini incelemeye karar vermişler.
Araştırmacılar, çalışmada 4 yaşında olan, düşük gelirli ailelerde yaşayan 340 okul öncesi çocuğu değerlendirdiler. Çocuklar ve onların temel bakımını yapan kişiler tartıldı. Ayrıca, çocukların bakıcılardan diyetteki farklılık ve çeşitlilik konusunda bir anket doldurmaları istendi. Farklılık, belirli bir zamanda önceden belirlenen bir listeden yenilen farklı gıdaların sayısı olarak tanımlandı. Çeşitlilik ise yalnızca diyetteki farklılıkları değil, aynı zamanda oransal dağılımı ve insanların önerilen diyete ne kadar iyi uyduklarını da içerdi.
Buffalo Üniversite’sinden pediatri profesörü Dr. Susan Baker, bulguları inceleyerek çalışmaya eşlik edecek bir başyazıyı kaleme almış. Dr. Baker de çalışmanın sonuçları karşısında şaşırmış ve çocukların artan gıda farklılığı ve çeşitliliğine rağmen neden kilo aldıklarını açıklayamamakla beraber, kolay olanı yapmış ve mevcut çalışmanın kısıtlılıkları bulunduğunu belirtmiş.
Dr. Lumeng: “Elimizde daha fazla veri olana kadar çocuğunuzun diyetinde çeşitlilik olmasını sağlamak önemlidir. Bununla birlikte ebeveyn olarak obezite ve obezitenin önlenmesi konusunda endişeleriniz varsa diyet farklılığını ve çeşitliliğini artırmak, yapılması gereken en önemli şey olmayabilir” dedi. Lumeng’e göre porsiyon büyüklüğünü sınırlamak, televizyon ve telefon gibi ekranlar karşısında geçirilen zamanı azaltmak ve şekerli meşrubatlardan uzak durmayı düşünmek daha önemli.
Lumeng, araştırmanın aslında yemek seçen çocukların huysuz ebeveynleri için iyi bir haber olabileceğini belirtti. Lumeng, tabii ki yemek seçmeyi teşvik etmemekle birlikte ebeveynlerin bu konuda sıklıkla endişe duyduğunu söyledi. “Literatüre baktığınızda daha az çeşitli (yemek) yiyen çocuklar zayıf ve yemek seçici olma eğiliminde”.
KAYNAK: HealthDay Reporter, Journal of Pediatrics