Vücut Kitle İndeksi (VKİ); vücut ağırlığının (kg), boyun bölünmesi (metre2) ile elde edilen bir değerdir. Düşük kilolu, normal, fazla kilolu ve obez kategorilerinden hangisinde yer aldığınızı anlamak için kullanılır. VKİ, kilonuza bağlı sorunlar ve riskler ile ilgili fikirler verebilir. Çoğu kişiye göre; VKİ ölçütü “sevimli” değildir; ancak standart bir ölçüm yöntemidir. VKİ ile ilgili en önemli sorunlardan biri; VKİ ile ölüm riski arasındaki ilişkidir. Uç değerlere bakıldığında, yani sadece düşük VKİ ve yüksek VKİ incelendiğinde; her ikisinin de erken ölüm riskini artırdığı saptanmış; ancak ortadaki değerlerde bağlantılar karışmaya başlamıştır.
Yakın zamanda gerçekleştirilen bir çalışmada, Kadın Sağlığı İnisiyatifi araştırma grubunun verilerini analiz eden Cynthia Thompson ve meslektaşları; Vücut Şekli İndeksi (ABSI) ölçütünün, ölüm riskini belirlemede VKİ’den daha faydalı olabileceği sonucuna vardı. ABSI hesaplamasında, boy ve kiloya ek olarak, bel çevresi ölçümünü de kullanılmaktaydı. Bel çevresinin ilave edilmesi, vücudun merkezinde (karın bölgesinde) bulunan yağlanmanın da dikkate alınmasını sağlıyordu.
Thompson, açıklamasında şunları söyledi: “ABSI, vücut merkezindeki yağlanmanın risk analizine dahil edilmesi için geliştirildi. Biliyoruz ki; toplumda sağlıklı VKİ’ne sahip olmakla birlikte, orantısız bir şekilde göbek çevresinde yağlanma olan bir grup birey bulunmaktadır.”
Raj Padwal ve meslektaşları da yakın zamanda yayımlanan bir makalede; iç organlar çevresindeki yağ depolanmasının, VKİ’nden bağımsız olarak, riskli olduğuna dikkati çekti. Padwal’a göre; bir kişide düşük VKİ ile beraber vücutta yağ oranı yüksekse, ölüm riski belirgin artıyor. Obezite, iç organların sağlıksız bir şekilde yağlanması hastalığıdır. VKİ, bu türde bir yağlanmayı ayırt edememektedir.
VKİ’nin iyi ve kötü yanı; onun basit bir tarama yöntemi olmasından ileri gelmektedir. Boy ve kiloyu ölçmek kolaydır. Bu iki değeri genellikle tıbbi kayıtlarda bulmak mümkündür. DEXA gibi yağlanmayı doğrudan ölçen cihazlara ulaşmak ise kolay değildir. Bel çevresini ölçmek, günümüzde alışkanlık haline gelmiş bir uygulama değil. Bu yüzden VKİ; tarama ve çalışmalar için faydalı bir ölçüt olmaya devam edecektir.
VKİ değerlerine dayanarak toplumda obezite sıklığının arttığını gördüğümüzde, bunun soruna neden olacağı ile ilgili hiç şüphe yok. Eğer bir birey; VKİ değeri nedeniyle obez olarak tanımlanıyorsa, bu bir sinyaldir. Bireyin sağlık durumu daha yakından incelenmelidir. Öte yandan VKİ, tek başına bir bireyin sağlıklı olup olmadığını göstermemektedir.
Editör’ün Notu: VKİ’ne bakarak verilen kararlar, tedavi açısından hatalı ve eksik olacaktır. Yıllardır vurguladığımız bu gerçek; nihayet aklı başında, gerçek bilim insanları tarafından fark edilmeye başladı. Umarım tüm hekim camiası, bir an önce bu durumun farkına varır.
KAYNAKLAR:
1. http://conscienhealth.org/2016/03/why-does-everyone-hate-bmi/
2. http://www.cdc.gov/healthyweight/assessing/bmi/adult_bmi/