Yakın zamanda yayınlanan bir çalışma, bir bireyin sağlık durumunun değerlendirilmesi için Vücut Kitle İndeksi (VKİ)’nin tek ölçüt olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunu kanıtlıyor. Çalışma, Uluslararası Obezite Dergisi’nde (International Journal of Obesity) yayınlandı.
Araştırmacılar, yaklaşık 75 milyon erişkin Amerikalının tek sağlık göstergesi olarak VKİ kullanıldığında yanlış bir şekilde sağlıklı ya da sağlıksız olarak sınıflandırıldığını belirtiyor.
California-Los Angeles Üniversitesi’nde(UCLA) görev yapan ve çalışmayı yürüten Dr. Janet Tomiyama, güncel Ulusal Sağlık ve Beslenme Araştırması Anketi (NHANES) verilerini analiz ederek VKİ ile kalp ve metabolizma ölçütleri arasındaki bağlantıyı araştırdı. Kalp ve metabolizma sağlığına yönelik ölçütler olarak kullanılan veriler; şeker, tansiyon, kolesterol, trigliseridler, insülin direnci ve C-reaktif protein (CRP: iltihap varlığını gösteren bir belirteç) ölçümleri ile elde edilmişti.
VKİ’ne göre fazla kilolu ve obez olarak sınıflandırılan 54 milyon Amerikalının kalp ve metabolizma ölçütlerine göre sağlık açısından mükemmel durumda oldukları tespit edildi. Öte yandan VKİ’ne göre normal kategoride bulunan 21 milyon kişinin ise sağlıksız olduğu belirlendi.
VKİ, 75 milyon Amerikalı’yı yanlış etiketliyor
Analize göre,VKİ’ne göre fazla kilolu olarak tanımlanan Amerikalıların yaklaşık yarısının (34.4 milyon kişi) ve obez grubunda yer alan 19.8 milyon kişinin kalp ve metabolizma ölçütlerine göre sağlıklı olduğu tespit edildi. Ayrıca VKİ 35 ya da üzerinde olan ileri derecede obez bireylerin %15’inin (2 milyon kişi) de sağlıklı olduğu bildirildi. VKİ normal olan Amerikalıların %30’undan fazlası ise (yaklaşık 21 milyon kişi) kalp ve metabolizma ölçütlerine göre sağlıksız bulundu. Tomiyama’ya göre, “Birçok kişi obeziteyi ölüm cezası gibi görüyor. Öte yandan veriler fazla kilolu ya da obez olan miyonlarca kişinin sağlıklarının mükemmel olduğunu gösteriyor.”
Bu verilere karşın, VKİ’nin sağlık durumunu belirleyen bir ölçüt olarak kullanılmasına devam ediliyor. Birçok işveren, çalışanlarının sağlık harcamalarını hesaplamak için VKİ’ni kullanıyor. Eşit İstihdam Fırsatları Komisyonu (EEOC) tarafından önerilen bir kural kabul edildiği takdirde, yakın bir gelecekte Birleşik Devletler’deki işverenler belirli sağlık kriterlerini (örneğin VKİ’nin 18.5 – 24.99 arasında olması gibi) karşılamayan çalışanları için yaptıkları sağlık harcamalarının %30’unu çalışana ödetebilecekler. Dr. Tomiyama, sağlıklı bireylerin yüksek sağlık harcamasına sebep olmasının beklenmediğini, sadece VKİ temel alınarak bu kişilere daha yüksek prim ödetilmesinin haksızlık olduğunu belirtti.
“VKİ’nin tabutuna çakılan son çivi”
Daha önce 2013’de Medical News Today tarafından Science’da yayınlanan bir yazıda, VKİ’nin vücut yağ içeriğinin değerlendirilmesi açısından hatalı bir ölçüt olmasının nedenleri, hastalık ve ölüm ile ilgili riskleri daha doğru olarak tespit edebilmek için, hassas, pratik ve düşük maliyetli yöntemlerle ölçülen biyolojik belirteçlere acilen ihtiyaç duyulduğu konusu ele alınmıştı.
Yeni yayınlanan çalışmanın araştırıcılarından olan ve California-Santa Barbara Üniversitesi’nde görev yapan Jeffrey Hunger, kilo konusunun bir takıntı haline getirilmemesini savunarak dikkatlerin sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz yapma üzerinde yoğunlaştırılması gerektiğini vurguladı. Hunger, bu çalışmanın VKİ’nin bir sağlık göstergesi olarak görülmesinin hatalı olduğunu doğruladığını belirterek “VKİ’nin tabutuna çakılan son çivi de bu olmalı” şeklinde açıklama yaptı.
*Vücut Kitle İndeksi (VKİ) = vücut ağırlığı (kg) / boyun metre cinsinden karesi (metre2)
KAYNAK: Medical News, International Journal of Obesity.
Editör’ün Notu: Yıllardır söylemekte olduğumuz VKİ’nin tek ölçüt kabul edilmemesi gerektiğine dair güzel bir çalışma daha. Her durumu VKİ’ye göre değerlendiren doktorların artık bu bakış açılarını değiştirmeleri lazım.